Een internationaal team van onderzoekers heeft bij toeval een nieuw antibioticum ontdekt, genaamd "lariocidin". Het kan bacteriën bestrijden die niet reageren op conventionele medicijnen. Deze ontdekking is vooral belangrijk omdat bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica een ernstig wereldwijd gezondheidsprobleem vormen. Elk jaar sterven er miljoenen mensen doordat de huidige antibiotica niet meer effectief zijn.
Van moestuinen tot onverwachte doorbraken
Interessant genoeg werd dit antibioticum gevonden in… de tuin van een technicus! Wetenschappers verzamelden grondmonsters uit de tuin en analyseerden deze. Daarbij ontdekten ze een bacteriestam genaamd Paenibacillus die lariocidin produceert, een lassopeptide. Lassopeptiden hebben een unieke knoopstructuur, waardoor ze extreem stabiel en moeilijk afbreekbaar zijn. Deze eigenschap zorgt ervoor dat lariocidine veel langer actief blijft dan andere antibiotica.
"Twee-in-één"-aanvalsmechanisme
Lariocidin werkt anders dan de meeste bestaande antibiotica. In plaats van de celwand aan te vallen, richt het zich op het ribosoom – het onderdeel dat verantwoordelijk is voor de synthese van de eiwitten van bacteriën. Eiwit is een essentieel onderdeel voor het overleven en de voortplanting van bacteriën. Lariocidin verstoort dit proces op twee manieren tegelijkertijd:
- Inactivering van ribosomen: verhindert dat ribosomen goed functioneren.
- Veroorzaakt fouten in de eiwitsynthese: dwingt ribosomen om defecte eiwitten te produceren.
Deze combinatie zorgt ervoor dat lariocidine zelfs bacteriestammen effectief doodt die succesvol resistent zijn gebleken tegen veel andere medicijnen.
Deze ontdekking onderstreept de waarde van de bodem als potentiële bron voor geneesmiddelen. Bodemmicro-organismen hebben veel unieke afweermechanismen ontwikkeld tegen andere bacteriën, waardoor ze een waardevolle bron zijn voor antibioticaonderzoek. Wetenschappers richten zich steeds meer op het analyseren van bacteriën in de bodem om oplossingen te vinden voor resistentie tegen medicijnen.

Wereldwijd probleem
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is antimicrobiële resistentie (AMR) een van de tien grootste bedreigingen voor de volksgezondheid, met jaarlijks ongeveer 1,27 miljoen directe sterfgevallen. De ontwikkeling van nieuwe antibiotica, zoals lariocidine, is essentieel om deze trend om te buigen en de effectiviteit van de behandeling te behouden.
Hoewel het veelbelovend is, bevindt lariocidine zich nog in de beginfase van onderzoek. Wetenschappers zullen klinische proeven moeten uitvoeren om de veiligheid en effectiviteit bij mensen te evalueren. Bovendien zou de ontwikkeling van een grootschalig productieproces, vanwege de complexe structuur van lassopeptiden, uiterst geavanceerde synthetische technologie vereisen.
Dit bewijst dat de natuur nog steeds talloze oplossingen biedt die wij nog niet volledig hebben ontdekt. De sleutel tot succes ligt in het zoeken op de juiste plekken en het goed analyseren.